Tjotter 500: een beetje vreemd, maar o zo leuk.

Bij de Boot van het Jaar 2025 verkiezing in de categorie zeiljachten was er een vreemde eend in de bijt naast twee gedoodverfde, internationaal erkende winnaars. De Tjotter 500 van Zuidwestersloep zal sowieso in elk veld van zeilboten enorm opvallen. Want nooit eerder kreeg een zo herkenbaar, klassiek bootmodel vorm in aluminium.  

Draagbare accu

Zuidwestersloep is een puur Amsterdams bedrijf dat aluminium boten produceert. Dat doen ze op een moderne, innovatieve manier en daarom worden hun sloepen tegenwoordig zonder uitzondering elektrisch aangedreven. Eigenaar Michiel Doggenaar bedacht ook dat elektrische aandrijving in gebieden zonder laad infrastructuur onhandig is. Je kunt de accu’s meestal niet in een aan de grachten afgemeerde boot opladen en ze zijn vaak te zwaar om mee te nemen. Hij introduceerde een lichte, draagbare Rebelcell lithium-ion accu. Je klikt de accu met een waterdichte stekker in de boot vast en je kunt dagje rustig elektrisch varen. En thuis kun je de accu, precies zoals een fietsaccu, gewoon aan het stopcontact opladen. Het ei van Columbus.

Psychiater

Een vriend van Doggenaar, kunstenaar Robert Vorstman had een polyester Tjotter en bedacht een bizar plan. Hij ontdekte Tjotter-zeilen als de ultieme vorm van onthaasting. Er wordt wel eens gezegd: een dag op het water is de beste psychiater. Maar vrijwel niemand heeft zin in eindeloos onderhoud en hoge kosten na de aankoop. Hij vroeg aan zijn boten-bouwende vriend of deze niet een aluminium zeilbootje zou kunnen maken. Voor Doggenaar is niets onmogelijk en samen kwamen ze op de Tjotter 500.

Eeltsjebaes

Een Tjotter is een platbodem met Friese roots. Daar werd het sierlijke scheepje fjouwer-acht genoemd naar de afmetingen, vier el breed en acht el lang. Tjotters werden gebruikt voor zeilwedstrijden tussen gefortuneerden en daarnaast ook vooral om mee te pronken. Beroemd is de Tjotter ‘de Twa Sisters’, in 1888 gebouwd door de legendarische Eeltje Holtrop van der Zee (1823 – 1901), bijgenaamd Eeltsjebaes. Hij bouwde de boten ût ûnthâld, oftewel uit het hoofd. En dat leverde de mooiste Friese platbodems op. Ongetwijfeld heeft de Twa Sisters of een van haar zusterscheepjes model gestaan voor de Zuidwester Tjotter 500.

Ondiep

De tekeningen van een klassiek tjotter model werden gedigitaliseerd en omgezet tot een snijpakket. Voor zover mogelijk bleef het model voor wat betreft de indeling en uitwerking zo veel mogelijk gelijk aan het klassieke houten scheepje. De Tjotter 500 is gebouwd van 5 mm dik zeewater bestendig aluminium. Het totale casco weegt 650 kilo en is dus gemakkelijk op een trailer te vervoeren. En door de ondiepe gladde romp met minder dan een halve meter diepgang is de waterweerstand minimaal en zijn de ondiepste slootjes te bevaren.

Lummel

De mast is deelbaar en past bij het als sloep varen samen met de giek en de gaffel onder de banken. Er is een slim liersysteem om de mast weer op te zetten en rond de mast zijn simpele mogelijkheden voor het vastzetten van de klauwval, de piekeval en de fokkeval. Een onderdeel dat nog verbetering nodig heeft betreft de lummelconstructie van de giek. Deze bestond uit een grote harp aan een draadeind, die door de ring op de mast haakte. Tijdens de eerste proefvaart bleek het draadeind zodanig te verbuigen dat er scheuren in ontstonden. Ook bij het nieuw geïnstalleerde draadeind gebeurde dat. Een meer authentieke lummel is lastiger te construeren, maar zal beslist beter functioneren.

Voorzichtig

Bij de bouw in aluminium zijn nog wat andere praktische concessies gedaan. De zwaarden uit de oude houten Tjotters zijn geprofileerd voor mooie afstroom van het water, maar in de aluminium boot zijn ze vlak als een snijplank. Voor de zeilen werd bruin dacron gebruikt, wel authentiek aan de mast bevestigd met rakbanden en houten kloten. Maar dat is zo’n beetje het enige hout dat je aan boord vindt. De originele tjotters waren met soms wel 27 m2 zeiloppervlak wat ruimer getuigd, maar Zuidwestersloep hanteerde met 17 m2 een wat voorzichtiger tuigage.

Regenereren

De Tjotter 500 is uitgerust met een 3 kW elektromotor. Daarmee kun je deze als een sloep varen en in een paar handelingen is de boot weer zeilklaar. En briljant is de mogelijkheid om zeilend stroom voor de elektrische aandrijving te kunnen regenereren. Je hebt keuze uit twee accubronnen, vaste 3kWh of 8 kWh lithium accu’s of de boven beschreven draagbare accu’s van 1,5 kWh, die 11 kilo per stuk wegen.  

Kabbelen

De aluminium zwaarden zijn licht en gemakkelijk omhoog te trekken. Op de elektromotor vaart het bootje prima, stil en is gemakkelijk te manoeuvreren. Als we de zeilen hijsen zie je iedereen aan boord genieten. Er is maar weinig wind nodig om de Tjotter in beweging te zetten, de boot is stabiel en het water kabbelt vrolijk tegen de aluminium klankkast. Maar eigenlijk vindt iedereen dat een lekker geluid. Een probleem was dat tijdens het zeilen de voorstag doorzakte. Als je kiest voor een fok op een rolprofiel, is dat gemakkelijk in het gebruik en hangt de voorstag niet meer door, zodat je de wind beter kunt gebruiken.

Aaibaar

De prijs van de Tjotter 500 begint bij €35.000 en op het water zorgt de verschijning voor veel positieve reacties. Alle juryleden werden tijdens het zeilen met een glimlach op het gezicht betrapt. Dit bootje maakt door de onderhoudsvriendelijkheid en de lieflijke uitstraling het zeilen toegankelijk voor een breed publiek. Het idee is briljant, het aluminium laswerk werk is uitstekend uitgevoerd, maar de uitwerking kan op veel zeildetails beter. Het is beslist geen raceboot, maar een fijn zeilend, handzaam en aaibaar model. Van gebrek aan bekijks heb je op deze Tjotter zeker geen last.

 Technische gegevens:

Kijk HIER voor de Boottesten test van de Zuidwestersloep 550

En HIER voor de Boottesten test van de Zuidwestersloep 525

© Boottesten 2025