X-Yachts XR 41: Winnaars-DNA

Elk jaar komt het Deense X-Yachts met een verrassende primeur. Vorig jaar werd de Xc47 geïntroduceerd en deze snelle cruiser viel direct in de prijzen. Dit jaar zagen we op Boot Düsseldorf een heel andere primeur, de XR 41, een X-Yacht met winnaars DNA. En nog voor de eerste zeilwedstrijd werd gewonnen, ontving de XR 41 al de Boot van het Jaar Prijs 2025 in de categorie Zeiljachten.

Winnend

X-Yachts heeft zeer herkenbare roots in het offshore wedstrijdzeilen. Onder de 60 modellen die de werf van de broers Jeppesen in het bestaan van de werf introduceerde, waren veel winnende wedstrijdjachten. Van de basic X-99 racer tot sportieve jachten die je ook als cruiser zou kunnen gebruiken, zoals de X-43. Met de introductie van de XR 41 zet X-Yachts weer een stap op het spoor van de racers, naast de 4 andere modellen die samen met een motorjacht op dit moment het modellengamma van de werf vormen. Waaronder de Xc47, die Hiswa Zeiljacht van het Jaar 2024 werd.

Stroomlijnen

Wat maakt de XR 41 nou zo verschillend van andere nieuwe snelle jachten? In de eerste plaats zien de stroomlijnen van de XR 41 er anders uit dan die van de meeste andere snelle jachten. De boeg lijkt uit twee delen te bestaan. Het bovenste deel draait in het verloop van de zeeg 90 graden tot het dek bij de
stuurstand. Het onderste deel versmalt tot hoog boven de waterlijn bij de spiegel. Op ongeveer 1/3 van de romp ontstaat een knik die stabiliteit biedt op aandewindse koersen. Je ziet dat de waterweerstand door een dergelijk romp-ontwerp is geminimaliseerd. De opbouw is gestroomlijnd om minimale
luchtweerstand op te roepen. En natuurlijk is AI ingeroepen om het ontwerp te optimaliseren. Het CFD programma heeft meer dan 10.000 simulaties uitgeprobeerd. Daarin werd vooral de bootsnelheid ten opzichte van de rating onderzocht. Zo konden de ontwerpers exact aangeven welke veranderingen in romp, kiel of tuigage het meeste rendement zouden opleveren en het minst met een slechtere rating worden afgestraft.

Twee versies

De XR 41 is verkrijgbaar in twee versies, de Sport en de Race uitvoering. In de Race uitvoering heeft de boot een grotere tuigage met een squarehead grootzeil en een dubbele achterstag. De Sport versie heet een pinhead grootzeil, een kortere boegspriet en ongedeelde achterstag. Optioneel is 455 kilo extra ballast aan de kiel te plaatsen voor een wat vriendelijker zeilgedrag. De boot is met 4,18m. relatief breed voor een 12 meter boot en die breedte zit vooral achterin, waar veel ruimte rondom de twee stuurwielen is.

Het grote snelheidspotentieel komt van een modern tuigplan met een groot asymmetrisch voorzeil dat op een relatief lange boegspriet wordt gevoerd. De boot is ontworpen voor ORC klasse B. De bekende Nederlandse oceaanracer Bouwe Bekking is bij het ontwerp van de kuip betrokken. Bekking woont in Denemarken en is een erkende expert op het gebied van de doelmatige inrichting van de plekken waar de zeilers tijdens de wedstrijd het verschil moeten maken tussen winnen en verliezen.

Verwijderbaar interieur

Een grote aanpassing vind je ook in het interieur dat deels verwijderbaar is. Op de 7 ton bootgewicht is 350 kilo te besparen, door sommige interieur delen van boord te halen. Dit geldt dan met name tafels, delen van het kombuis en kasten die tijdens de wedstrijd overbodig zijn. De meeste delen zijn in één handeling te verwijderen en dat scheelt dus ongeveer 5% in de totale waterverplaatsing. Zo vallen de tafels over stalen beugels en zijn simpel door ze op te tillen van boord te halen. Verder is natuurlijk alles super licht gebouwd, behalve op plekken die stevig moeten zijn. Net als op andere X-Yachts, zorgt op dit model een stalen frame in het vacuüm epoxy laminaat voor de bevestiging van de kiel en de mast. De kiel steekt standaard 2,40 m. en onder de brede achterzijde stuur je met één diepstekend spade-roer.

Kombuis in het midden

Opvallend is ook dat in het interieur gebruik is gemaakt van donker fineer, dat mooi contrasteert met de lichte bekleding. Een speciale navigatiehoek is er niet, wel is er een draaibaar scherm tegen het schot van de natte ruimte, waar ook plek is voor een computer. Ook bijzonder, de kombuis is niet direct bij de kajuit-ingang, maar direct achter de eigenaarshut en tegenover de natte ruimte ingedeeld.

De eigenaarshut voorin is sober, net als de twee gespiegelde tweepersoonshutten achterin. De enige luxe vind je in goede ruime matrassen en een fijne kast. Licht komt binnen door een flush dakluik of een kleine patrijspoort. De motor is een 30 pk Yanmar saildrive met klapschroef.

Zoals gezegd is de XR 41 verkrijgbaar in een Race en een iets duurdere (vanwege het verwijderbare interieur) Sport uitvoering. Maar in beide gevallen heb je een extreem goed zeilend jacht in handen. Een paar kenmerken: in de kuip is de grootschoot overloop in de vloer geplaatst. De schoot-lieren zijn voor shorthanded zeilen dicht bij de stuurwielen geplaatst. En uiteraard lopen alle lijnen onderdeks naar de trimtafel op het kajuitdak.

30 graden

Bij het zeilen (wij zeilden de Sport uitvoering) heb je het gevoel met een Mini Ocean Racer op pad te zijn. De boot lijkt continue harder te willen dan de windsnelheid. Met alleen grootzeil en fok haalden we 7 knopen snelheid bij 8-10 knopen ware wind. De maximale ware windhoek schommelde net boven de 30 graden en dat is extreem scherp. Met de gennaker op voeren we bij een lichte wind richting de dubbele cijfers. We noteerden 8 knopen bij 8 knopen ware wind en in een vlaag tikten we 9,5 knopen aan. Je merkt dat trimmen echt zin heeft, want elke ingreep zie je direct terug in de snelheidsmeter.

Conclusie Jury

Over de nieuwe X-Yachts XR 41 is duidelijk zeer goed nagedacht. Het jacht is ontwikkeld om in wedstrijden goed te kunnen scoren en dus zijn de zeileigenschappen tegenover de rating eisen met behulp van AI doorgerekend. Op grond van de uitkomsten is de XR41 op alle punten aangepast om niet alleen snel te zeilen, maar ook minimaal op handicap te worden afgestraft. De boot heeft een – voor wedstrijden – verwijderbaar interieur, maar ook met alles aan boord zeilt dit jacht zeer snel. Dit jacht klopt op alle punten. En het zaling-profiel als laatste scepter in de reling is een prachtig speels detail in deze serieuze wedstrijdboot.

En de winnaar is…..

De scores van twee genomineerde boten lagen dicht bij elkaar. De jury heeft na het tellen van de stemmen de Hiswa Boot van het Jaar-prijs in de categorie zeiljachten toegekend aan X-Yachts Benelux voor de XR 41. In dit model komt het oude race DNA van X-Yachts op een moderne manier terug. 

Technische Specificaties