VO 65: veilig en sterk racemonster

Epco Ongering zeilde in 2013 vanaf Lanzarote mee met de eerste nieuwe Volvo Ocean Race eenheidsklasse boot. Op het Canarische eiland werd hij rondgeleid door de bouwer en de zeilsters van het Zweedse team SCA. In de jaren erna maakte hij tochten op de boten van Brunel, DongFeng, Akzo-Nobel en team JaJo. Dit artikel beschrijft de belangrijkste kenmerken van de in 2013 geïntroduceerde VO 65 boten die tien jaar later nog altijd mee strijden in The Ocean Race 2023.

Identiek

In 2011 besloot de leiding van de Volvo Ocean Race om deze zeilrace met 65 voet eenheidsklasse boten te gaan varen. Met de keuze voor een eenheidsklasse houdt de Volvo Ocean Race organisatie veel zaken in eigen hand. De in vier verschillende landen met zeventig verschillende toeleveranciers gebouwde boten zijn namelijk volstrekt identiek. Dat zou de race met nieuwe VO 65 boten betaalbaarder en veiliger moeten maken. Ter illustratie: boot 1 en 2 verschillen op een leeggewicht van 12.500 kilo en 1200 verschillende items aan boord slechts ongeveer 10 kilo. Dat zorgt ervoor dat niet langer het team dat het meeste geld investeert de zeilrace wint. Zeilers moeten het beste uit zichzelf en vooral uit die standaardboot halen. Er mag dus werkelijk niets aan worden veranderd zonder dat de Volvo organisatie dat goedkeurt.

Onderhoud

De bouw van de VO 65 kostte in 2013 ongeveer vijf miljoen euro. Er zijn ongeveer 36.000 manuren in zeven maanden voor nodig. Maar denk niet dat je ‘zomaar’ het door Farr ontworpen racemonster kunt aanschaffen. Elke koper moet tekenen voor deelname aan de eerstvolgende editie van de Volvo Ocean Race. Ook wordt het onderhoud van de deelnemende boten met een strak onderhoudsschema door de Zweedse organisatie verzorgd. Bij elke etappe controleren de toeleveranciers onder regie van Volvo de besturing, het staand en lopend want, de navigatie- en veiligheidsapparatuur en de motor. En op volgorde van binnenkomst van de stopovers inspecteren en onderhouden de monteurs van Caraboni de kantelkiel. Een noodroer, identiek aan het echte roer, hoort bij de standaarduitrusting en Volvo heeft alle andere vervangbare onderdelen op voorraad. Daardoor hoeft een deelnemende partij niet te investeren in bijvoorbeeld een reservemast van 100.000 euro die misschien niet wordt gebruikt.

Veiliger

De nieuwe VO 65 is iets kleiner dan de 70 voeters waarmee tijdens de vorige edities werd gevaren, maar vooral ook veiliger. Volgens projectleider en Volvo Ocean Race veteraan Nick Bice zijn de rompen met acht schotten tweemaal zo sterk. De van koolstofvezel gebouwde jachten hebben ook enorme langsscheepse verstevigingen op het voordek en onder in de romp. Door een hogere kajuitopbouw zijn de zeilers in de diepere kuip beter beschermd. Dat houdt wel in dat ze een hogere stap naar de gangboorden moeten maken, iets waar de damesploeg van SCA al flink op aan het trainen is.

Slimste wint

In tegenstelling tot vroeger zijn er op de VO 65 twee kajuitingangen, handig bij het passeren, maar onhandig als je de grote zeilen naar binnen moet dragen. Overigens beschikt elk team over een garderobe van slechts acht zeilen. De 40 graden naar elke zijde kantelbare kiel is volgens projectleider Nick Bice ‘geperfectioneerde techniek’. “Daar zullen weinig problemen mee zijn. Ook al steekt de vin met 4.70 m iets dieper, de bulb weegt maar 3700 kilo. En het hydraulisch systeem is dubbel uitgevoerd. De boot is sterk zat. Nu wordt het echt een wedstrijd waarin het slimst zeilende team wint.” Volgens Bice, die zelf tweemaal aan de zwaarste oceaanzeilrace ter wereld meedeed, is de nieuwe VO 65 eenheidsklasse boot vooral veiliger dan alle boten die in de vorige edities de strijd met elkaar aangingen. Nu zet hij de zeil-technische aspecten van de nieuwe Farr-design boot in de schijnwerpers.

Minder mensen

Waar de race in de laatste edities met 70 voet zeilboten werd gevaren, is nu voor een iets kleinere racemachine gekozen. Hierdoor kan niet alleen op de kosten van de boot worden bezuinigd, er is ook een kleinere bemanning nodig. Regel is dat de mannenploegen met acht man zeilen, gemengde bemanningen uit negen man mogen bestaan en een complete vrouwenploeg zoals het Zweedse SCA met elf dames aan de race mag meedoen. Het is in de vijftigjarige geschiedenis van de race niet vaak voorgekomen dat een uit uitsluitend vrouwen bestaande ploeg zal deelnemen. De laatste keer was in de editie van 2001-2002 met Amer Sports Too, die de Nederlandse zeilsters Klaartje Zuiderbaan en de voor team SCA geselecteerde Carolijn Brouwer in de gelederen had. Brouwer won met team DongFeng de laatste editie van de Volvo Ocean Race in 2018.

Ook Nederlands

De nieuwe VO 65 boot is gebouwd op vier verschillende werven in Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Zwitserland en bij het bouwproces zijn in totaal ruim 70 toeleveranciers betrokken. Onder hen ook het Nederlandse Mastervolt, dat zaken rond de stroomvoorziening aan boord voor haar rekening neemt. De assemblage van het geheel vindt plaats bij Green Marine in Engeland. En uiteraard zijn de kleine dieselmotoren geleverd door het Zweedse Volvo-Penta.

Zeilballast

Door de grote structurele sterkte van de koolstofvezel versterkte romp kan bij de nieuwe VO 65 de eveneens carbon mast boven op het dek geplaatst worden. Daardoor is een kortere mast mogelijk, het scheelt ruimte binnenin en zorgt ervoor dat het onderhoud aan de mast sneller kan gebeuren. De ploegen mogen maximaal acht zeilen aan boord hebben. De zware zeilen worden bij licht weer als ballast aan dek geplaatst om daarmee de gewichtsverdeling aan boord te optimaliseren. Het zogenaamde squarehead grootzeil is vierkant aan de bovenzijde en is voor elke boot hetzelfde. Doordat geen overlappende genua wordt gebruikt, zijn de zalingen maximaal breed en rechter op de mast geplaatst. Daardoor kunnen de met koolstofvezel opgebouwde zijstagen meer naar buiten worden geplaatst, wat meer gangboordruimte oplevert. En dat maakt het loodzware werk van de voordekkers weer veiliger.

Daggerboards

Behalve de kantelkiel heeft de VO65 twee grote steekzwaarden, de zogenaamde daggerboards. Deze zijn simpel gelagerd, wat het verstellen of vervangen, gemakkelijk en goedkoop maakt. Ze worden met simpele lijnen via de lieren bediend om ze na overstagmanoeuvres te laten zakken of omhoog te brengen. Daarnaast zijn er voor de verplaatsbare waterballast nog twee tanks achter en een in de boeg geplaatst. Net als de 400 liter brandstoftank voor de 75 pk dieselmotor hebben ze een plek laag in de boot. Bouwprojectmanager Bice is enthousiast over de performance van de nieuwe 65 voeter. “Op de ruimwindse rakken en met lichter weer is deze boot zeker competitief ten opzichte van de oude 70 voeters.

Spectaculair

Door minder zeil is deze boot gemakkelijker te mennen, maar het is wel een technisch lastige boot om te zeilen, alles is wat gevoeliger. Maar de romp maakt in de golven veel minder herrie dan de oude 70-voeters, voelt sterker aan en geeft door de diepe kuip en hoge kajuit een veilig gevoel. Doordat de eerste set zeilen tot aan de vijfde stopover niet mag worden vervangen, zullen de zeilers zuiniger met hun kostbare doeken moeten omspringen. Dus moeten ze vaker zeilen wisselen en dat is op deze boot veiliger en ook gemakkelijker gemaakt. En uiteindelijk zeil je natuurlijk het snelst als je in alle omstandigheden de juiste zeilen hebt gezet. Snelheidsrecords zullen er waarschijnlijk niet worden gebroken (is in de twee races met deze VO 65 boten wel gebeurd, red.), maar doordat iedereen met hetzelfde materiaal vaart zal het zeker spectaculaire wedstrijden opleveren “.

Technische specificaties VO 65

ZIE OOK: https://boottesten.nl/vo-65-hoe-zeilt-een-ocean-racer/