Een tijd geleden maakte ik een aanvaring mee. Niets ernstigs, gelukkig, maar de botsing met het stalen elektrische huurbootje zetten me weer op mijn stokpaardje: wat is het in Nederland toch vreemd geregeld met het vaarbewijs. Even kort door de bocht. Iedereen mag in Nederland een boot besturen, zolang deze maar niet groter is dan 15 meter of sneller kan varen dan 20 km/u. Als je die wil varen, heb je een vaarbewijs nodig. Dat is een bewijsje dat je een schriftelijk examen hebt gedaan waarin allerlei zaken worden gevraagd die ergens iets met varen te maken hebben.
Gelukkig weinig ongelukken
Heb je dat papiertje gehaald en weet je precies welke voorrangsregels gelden op de grote rivieren waar je nooit komt, dan mag je speedboten, megakruisers en platbodems besturen, ook al heb je aantoonbaar nooit een meter gevaren. Raar. Er gebeuren gelukkig niet zoveel ongelukken, anders was het al lang veranderd, zoals in landen om ons heen. Wie zou het geloven als je een rijbewijs zou krijgen door alleen wat vragen over de kleur van verkeerslichten, de plek van de reserveband en de afmetingen van voetgangersoversteekplaatsen te beantwoorden. Zou u geopereerd willen worden door een chirurg die alleen een theoretisch examen over wonden had afgelegd? Nee toch.
Regelkennis
Het blijft vreemd dat je zomaar een boot mag besturen zonder dat je ook werkelijk kunt varen. Natuurlijk is het kennen van de regels belangrijk, maar nog belangrijker is, dat je de boot beheerst. En dat zou moeten worden getoetst en daar is een praktisch vaarexamen voor nodig. Als je kunt varen, hoef je je voor zo’n simpel examen geen zorgen te maken, want je beheerst je boot en weet hoe je in de meest voorkomende situaties moet handelen. Als je twijfelt, kun je lessen nemen en dat geldt ook voor mensen zonder ervaring. Op dit moment gaat de overheid er van uit dat iedereen kan varen, dus kan ook iedereen een klein praktijk-testje doen.
Sexy
Het voordeel van een praktisch examen is dat het vaarbewijs weer sexy wordt. Je hebt namelijk aangetoond dat je echt iets kunt en daar kun je trots op zijn. Nu heb je als je het vaarbewijs haalt alleen het bewijs hebt geleverd dat je in theorie iets over varen weet. Is een praktisch examen dan niet lastig met al die verschillende soorten boten? Jawel, maar dat kun je oplossen met het categoriseren van boottypes. En je mag natuurlijk op je eigen of een huurboot examen doen.
Categorisering
Dit zouden de mogelijke categorieen kunnen zijn waar je een vaarbewijs voor kunt halen: A) Water-verplaatsend, tot 10 meter, B) water-verplaatsend, 10 -15 meter, C) Snel varend tot 10 meter en D) snel varend 10-15 meter. Zeilboten zullen meestal in de water-verplaatsende categorieën vallen. Daarnaast kun je gebiedscategorieën onderscheiden, zoals 1) binnenwater en 2) groot water. In die laatste categorie zouden gebieden vallen als de rivieren, het IJsselmeer, de Wadden en de kustwateren. Voor die gebieden heb je alleen aanvullende theoretische kennis nodig.
Economie
Want je hebt met de praktijktest al aangetoond dat je de boot beheerst. Als je het vaarbewijs zo inricht krijg je, dat alleen mensen varen die hebben aangetoond dat ze kunnen varen. Een praktisch vaarexamen is goed voor de economie, want opleiders, bootverhuurders en het CBR krijgen er werk bij. En op het water wordt het met al die mensen met hun sexy vaarbewijs zeker niet minder gezellig.
Disclaimer
Deze column kan eerder (deels of in andere vorm) in andere media zijn gepubliceerd.
